به گزارش خبرنگار مهر، چاپ چهارم «شرق شناسی» مشهورترین کتاب ادوارد سعید، متفکر سرشناس فلسطینی و ترجمه لطفعلی خنجی با شمارگان ۱۰۰ نسخه، ۵۳۸ صفحه و بهای ۹۲ هزار تومان توسط انتشارات امیرکبیر منتشر شد. چاپ نخست این ترجمه در سال ۱۳۸۶ با شمارگان هزار و ۵۰۰ نسخه و بهای پنج هزار و ۶۰۰ تومان و چاپ پیشین (سوم) آن نیز در سال ۹۴ با شمارگان هزار نسخه و بهای ۳۴ هزار تومان در دسترس مخاطبان قرار گرفته بود.
«شرق شناسی» یکی از مهمترین متون رویکرد پسااستعماری است. به باور سعید مفهوم شرق برساخته غرب و تفکر غربی است تا از طریق آن بتواند سیطره هژمونیک خود را گسترش دهد. به همین دلیل هم گسترش دانش شرق شناسی ملازمتی با گسترش استعمار اروپایی داشته است. به عبارتی هر زمان که غرب در پی گسترش نفوذ استعماری خود (در قالب نیروهای نظامی) در شرق بود، مطالعات حوزه زبان، انسانشناسی، تاریخ و جغرافیا و سایر شئون شرق، بیشتر از قبل شده و همین مطالعات نظامی فکری و معرفتی را تشکیل میداد که هدفش ارائه تصویری برساخته از شرق – پس از گذشت آن مطالعات از صافی قدرت ذهن غربی – بود.
در منظومه فکری سعید چهار روایت از شرق در اندیشه غربی رسوخ و رسوب پیدا کرده است: نخست روایت استبداد شرقی، دوم فقدان مساله تغییر اجتماعی، سوم روایت شهوترانی و چهارم فقدان نظم و انضباط اجتماعی. به این معنا سعید یک متفکر فوکویی است و کاری که در شرقشناسی انجام داده یادآور صورت بندی گفتمانی فوکوست. شرقشناسی بیش از هرچیز بر ضعف شرقیها در شناخت خود تاکید میکند و چون از نظر غربیها شرق مدام راکد و بدون تغییر مانده بنابراین توانایی چندانی برای شناخت هویت خود ندارد.
«شرق شناسی» به این نکته هشدار میدهد که برای غربیها شرق یک «دیگری» ضعیف است و در جایگاهی نیست که بتوان آن را طرف «گفتوگو» قرار داد. اصولا دانش شرقشناسی، بخشی از گفتمان ایدئولوژیک غرب است تا شرق را زیر سلطه استعماری خود دربیاورد. بنابراین غرب درصدد است تا با ارائه آن تصاویر برساخته از شرق از طریق دانش شرقشناسی به توجیه خود از استعمار شرق بپردازد.
«شرقشناسی» پیشتر توسط عبدالرحیم گواهی نیز ترجمه و منتشر شده بود.
نظر شما